Προβληματισμοί & ανησυχίες
Στην αιχμή του δόρατος εφθασε η αντιπαράθεση πολλών φορέων της Ψυχικής υγείας με το Υπουργείο Υγείας λόγω της ψήφισης του Νομοσχεδίου για την ψυχική υγεία. Το Νομοσχέδιο έλαβε το πράσινο φώς απο το κοινοβούλιο ενώ σχεδόν σύσσωμη η αντιπολίτευση δήλωσε τις επιφυλάξεις για το νέο Νομοσχέδιο.
Οι βασικότερες ρυθμίσεις του σχέδιου νόμου αφορούν:
Α. Τη δημιουργία και οργάνωση ενός Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), που διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (Πε.Δ.Υ.Ψ.Υ.), τα οποία λειτουργούν στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.ΥΠε.) και διοικούνται από τον αρμόδιο για θέματα ψυχικής υγείας Υποδιοικητή της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας (Υ.Πε.) (αρ.4).
Β. Τον καθορισμό των εντασσόμενων στο Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ. δομών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.), καθώς και των διασυνδεόμενων, συνεργαζόμενων και εποπτευόμενων φορέων παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας του άνω Δικτύου, η διασύνδεση των ανωτέρω δομών και φορέων παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας μεταξύ τους, αλλά και με τους λοιπούς φορείς και δομές του Ε.Σ.Υ., για τη στοχευμένη εισαγωγή, πορεία και ανακατεύθυνση των ασθενών εντός του Δικτύου και η εξειδίκευση του τρόπου λειτουργίας του Ψυχιατρείου Κορυδαλλού και του Ψυχιατρικού Τμήματος Γυναικών του Σωφρονιστικού Καταστήματος Ελεώνα Θηβών εντός του Ε.Σ.Υ. (άρθρο 6-10)
Γ. Τη σύσταση Μητρώου Μονάδων Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου, στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά και υπό την προϋπόθεση της τήρησης ελάχιστων αναγκαίων όρων και προϋποθέσεων, τα νομικά πρόσωπα που ιδρύουν και λειτουργούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) στον ιδιωτικό, κερδοσκοπικό και μη κερδοσκοπικό τομέα, για τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών (αρ. 20).
Δ. Την ίδρυση και τον τρόπο λειτουργίας του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων» (Ε.Ο.Π.Α.Ε.). Στον οργανισμό θα εντάσσονται πλέον:
- ο καταργούμενος με το νομοσχέδιο, ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο, «Οργανισμός κατά των Ναρκωτικών» (Ο.ΚΑ.ΝΑ.),
- το καταργούμενο με το νομοσχέδιο, ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο, «Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων» (ΚΕ.Θ.Ε.Α.),
- από το καταργούμενο, με νομοσχέδιο, ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο, «Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής» τόσο η Μονάδα Απεξάρτησης από τα Ναρκωτικά «18ΑΝΩ» όσο και η Μονάδα Απεξάρτησης από το Αλκοόλ,
- από το καταργούμενο «Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης» το «Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων “ΑΡΓΩ”» και το Τμήμα Αποκατάστασης Τοξικοεξαρτημένων «ΙΑΝΟΣ» καθώς και η Μονάδα Απεξάρτησης από Αλκοόλ, Φάρμακα και Τυχερά Παιχνίδια.
- από το Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων «Χατζηκώστα», το «Πολυδύναμο Κέντρο αντιμετώπισης της κρίσης των χρηστών Ναρκωτικών και Αλκοολισμού»
- από το Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας «Αγ. Ειρήνη», η Μονάδα Απεξάρτησης «Διάπλους».
Ε. Τη δημιουργία Πληροφοριακού Συστήματος Επιδημιολογικής Παρακολούθησης και Θεραπευτικής Διαχείρισης, ως συστήματος καταγραφής και παρακολούθησης των αναγκαίων πληροφοριών για τον έλεγχο του έργου των φορέων του Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ., ιδίως της διαθεσιμότητας και της πληρότητας των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, των διαθέσιμων κλινών και ραντεβού σε φορείς και δομές του Ε.Δ.Υ.Ψ.Υ., καθώς και της τροχιάς πλοήγησης των ασθενών εντός αυτών. Παράλληλα συστήνεται το Πληροφοριακό Σύστημα Προγραμμάτων για την εξυπηρέτηση του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων
ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ & ΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ
Οι βασικοί προβληματισμοί αφορούν την «ομογενοποίηση» όλων των δημόσιων και δωρεάν θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησής, έκαστο με διαφορετική μεθοδολογία και προσέγγιση, με τα προγράμματα των ιδιωτικών φορέων και τη μεταφορά τους υπό το καθεστώς διοίκησης ενός υπερσυγκεντρωτικού και γραφειοκρατικού ΝΠΙΔ, η υποχώρηση του δημόσιο τομέα, το κλείσιμο των δύο μεγάλων ψυχιατρείων της χώρας, ήτοι ΨΝΑ και ΨΝΘ, την κατάργηση του ΚΕΘΕΑ, του ΟΚΑΝΑ και λοιπών προγράμματα απεξάρτησης του ΕΣΥ, με σημαντική και μακροχρόνια προφορά στην ουσιαστική υποστήριξη των εξαρτημένων ατόμων.
Η Στέλλα Χρηστίδη, εκπρόσωπος της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Aνω, αναφέρθηκε στην ανάγκη να διατηρηθεί η αυτοτέλεια και φιλοσοφία των προγραμμάτων απεξάρτησης. «Οι θεραπευόμενοί μας γνωρίζουν πάρα πολύ καλά τα προγράμματα, ξεχωρίζουν το καθένα γι’ αυτό που είναι. Οπότε μια ομογενοποίηση των στεγνών προγραμμάτων θα φέρει σε πολύ δύσκολη θέση αυτά τα παιδιά. Πρέπει και όταν ψηφιστεί ο ΕΟΠΑΕ να μπορούν να επιλέγουν και να ξέρουν σε ποιο πρόγραμμα θα πάνε», είπε η κ. Χρηστίδη
Ο Σύλλογος Ελλήνων Ψυχολόγων σε πρόσφατη δημόσια δήλωση του αναφέρει ότι «ο χρήστης, η οικογένειά του και η κοινωνία στην οποία ζει χρειάζονται πολύπλευρη στήριξη και εξειδικευμένη παροχή ιατρικών, ψυχολογικών και κοινωνικών υπηρεσιών. Η επιλογή ενός μονοδιάστατου ιατροκεντρικού μοντέλου δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερες ανάγκες που απορρέουν από τη χρήση ουσιών.» «Τροχοπέδη του συστήματος δεν είναι το διοικητικό και οργανωτικό μοντέλο, αλλά η εγκατάλειψη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, η υπολειτουργία των Μονάδων Ψυχικής Υγείας λόγω σοβαρών ελλείψεων προσωπικού και υποχρηματοδότησης. Το πρόβλημα στη ψυχική υγεία είναι λειτουργικό», αναφέρει η ΠΟΕΔΗΝ. «Συστήνεται ένας υδροκέφαλος τεράστιος φορέας υπό την εποπτεία των Υγειονομικών Περιφερειών, που θα διοικείται από τη Διοίκηση των Υγειονομικών Περιφερειών, αποκομμένη από τα ανακύπτοντα προβλήματα σε καθημερινό επίπεδο»
Επιπλέον, η ομότιμη καθηγήτρια ψυχιατρικής Μένη Μαλλιώρη, η οποία έχει διατελέσει δύο φορές πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, πρόσθεσε ότι με το νομοσχέδιο ο εκάστοτε πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ), θα έχει τη δυνατότητα να ιδρύει ή και να καταργεί μονάδες, προγράμματα, δομές χωρίς να δεσμεύεται από εγκεκριμένη εθνική στρατηγική. Η κ. Μαλλιώρη πρότεινε σαφή δέσμευση για δημόσια και δωρεάν παροχή θεραπευτικών υπηρεσιών που θα διατηρούν τη διαφορετικότητα στις προσεγγίσεις τους και θα καλύπτουν όλες τις επιστημονικά τεκμηριωμένες θεραπείες.
Πολλές ανησυχίες εκφράζονται και ώς την τύχη των εργαζόμένων την επόμενη μέρα του Νομοσχεδίου. Συγκεκριμένα, ο Στέφανος Τζιμογιάννης, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου των Κέντρων Πρόληψης, ζήτησε να μην αφεθούν στην τύχη τους τα κέντρα αυτά, να παραμείνουν σε λειτουργία και κανένας εργαζόμενος να μη χάσει τη δουλειά του. Ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων ΟΚΑΝΑ, Παναγιώτης Παπαδόπουλος, είπε ότι ο νέος φορέας, ο ΕΠΟΑΕ, πρέπει να στηριχθεί με προσωπικό με σχέσεις εργασίας αορίστου χρόνου, , αλλιώς θα είναι αδύνατη η λειτουργία του δεδομένου του μεγέθους του και της γεωγραφικής διασποράς. Γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η σταθερή σχέση μεταξύ θεραπευόμενου – ασθενή σε θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης αλλά και γενικότερα σε θεραπείες ψυχικής υγείας. Αναρωτιώμαστε, πώς είναι δυνατόν να νοείται αναβάθμιση του συστήματος ψυχικής υγείας στην Ελλάδα, χωρίς διασφάλιση και μέριμνα για επαρκεια σε εξειδικευμένο προσωπικό που θα μπορεί αδιάλλειπτα να υπηρετεί την σχέση του με τον θεραπευόμενο. Αναμένουμε να τα δούμε όλα αυτά στην πράξη.
ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ & ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ