Ο Ιπποκράτης Ευσταθίου, Κοινωνικός Λειτουργός (BA, MSc) και υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, εξειδικεύεται σε κρίσιμες παρεμβάσεις, κοινοτική ενδυνάμωση και την αντιμετώπιση κοινωνικών διακρίσεων. Με πολυετή εμπειρία σε φυσικές καταστροφές, ανθρωπιστικές κρίσεις και προγράμματα στέγασης και εργασίας, κατέχει κομβικό ρόλο σε εθνικές και ευρωπαϊκές οργανώσεις, ενώ διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Οι πρωτοβουλίες του μέσω της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ και της Ομοσπονδίας «ΑΡΓΩ» ενισχύουν τη στήριξη ευάλωτων πληθυσμών και προάγουν την κοινωνική συνοχή. Ευχαριστούμε τον κύριο Ευσταθίου για τη συνέντευξη και την πολύτιμη συνεισφορά του.
1. Βάσει της εμπειρίας σας από τις αποστολές παρέμβασης σε κρίσεις, όπως στην
Ουκρανία, στο Μάτι και στη Βόρεια Εύβοια, ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις που
αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί λειτουργοί και πώς μπορούν να ενισχυθούν οι δεξιότητές τους;
Οι κοινωνικοί λειτουργοί που συμμετέχουν σε αποστολές παρέμβασης σε κρίσεις αντιμετωπίζουν μια σειρά από σημαντικές προκλήσεις, που οφείλονται κυρίως στις έντονες και ενίοτε δυσμενείς συνθήκες στις οποίες καλούνται να εργαστούν. Ένα από τα πιο συχνά προβλήματα τους στο πεδίο αποτελεί η έλλειψη επαρκούς πληροφόρησης για την τρέχουσα
κατάσταση. Σε περιόδους κρίσης, οι πληροφορίες συχνά είναι αποσπασματικές ή αντιφατικές, κάτι που καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση των αναγκών των πληγέντων και την εξασφάλιση των κατάλληλων πόρων. Επίσης, η έλλειψη ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και οι παρεμβάσεις που ορισμένες φορές λειτουργούν κατακερματισμένα και όχι συγκροτημένα, αποτελούν σημαντικά εμπόδια στην εφαρμογή συντονισμένων και ενιαίων στρατηγικών. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι προκλήσεις, οι κοινωνικοί λειτουργοί χρειάζονται εξειδικευμένη εκπαίδευση και κατάρτιση σε συγκεκριμένες εκπαιδευτικές θεματικές όπως η ανάπτυξη της ψυχικής ανθεκτικότητας και οι πρώτες βοήθειες ψυχικής υγείας. Αναφορικά με την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους, η συνεχής εκπαίδευση και η συμμετοχή σε πρακτικές εφαρμογές, όπως οι ασκήσεις προσομοίωσης και τα προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων σε πραγματικές συνθήκες κρίσης, συνδράμουν ιδιαίτερα στην καλύτερη προσαρμογή και αποτελεσματικότητα κατά τη διάρκεια της παρέμβασης.
2. Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι η ΙΑΣΙΣ και το Iasis At Centro μπορούν να συμβάλουν περισσότερο στη στήριξη των ευάλωτων ομάδων, όπως οι άστεγοι ή οι πρόσφυγες, μέσω καινοτόμων δράσεων ή συνεργασιών;
Η ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ και το Iasis At Centro συμβάλλουν στην υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων, παρέχοντας πολυσχιδείς και στοχευμένες υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις εξατομικευμένες ανάγκες των ατόμων. Η λειτουργία τους βασίζεται στην φιλοσοφία της «Ψυχικής Υγείας για Όλους», η οποία στοχεύει στην παροχή προσβάσιμων υπηρεσιών ψυχικής υγείας και κοινωνικής ενδυνάμωσης για το σύνολο της κοινότητας. Μέσω συνεργασιών με Δήμους, διεθνείς οργανισμούς και θεσμικούς φορείς, μπορεί να επιτευχθεί και η καλύτερη διαχείριση των πόρων, η ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης και η διαμόρφωση εξατομικευμένων προγραμμάτων υποστήριξης.
3. Πώς πιστεύετε ότι η κοινοτική εργασία μπορεί να ενδυναμώσει τους πληθυσμούς που αντιμετωπίζουν ανήλικη παραβατικότητα ή προβλήματα ψυχικής υγείας, και ποιες καλές πρακτικές θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από την ΙΑΣΙΣ;
Η κοινοτική εργασία αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την ενδυνάμωση πληθυσμών όπου παρατηρούνται περιστατικά ανήλικης παραβατικότητας ή τα μέλη της κοινότητας αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας. Μέσα από την εγκαθίδρυση της συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ της ομάδας, ο βασικός στόχος είναι να διαμορφωθεί ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, όπου τα άτομα αισθάνονται μέλη ενός ευρύτερου κοινωνικού δικτύου.
Η ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ, λειτουργώντας με βάση το μοντέλο της κοινοτικής εργασίας, εφαρμόζει
πρακτικές που προωθούν τη συνεργασία και την ενεργή συμμετοχή των νέων στην κοινότητα μέσα από προγράμματα που συμβάλλουν στην εκπαίδευση πάνω σε κοινωνικές δεξιοτήτες και στην επαγγελματική ένταξη ώστε να διαχειριστούν τις προκλήσεις που ανακύπτουν στην καθημερινότητά τους. Επιπλέον, η ανάπτυξη δημιουργικών δραστηριοτήτων έκφρασης, όπως η τέχνη, ο αθλητισμός και η μουσική, δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να εκφραστούν, ενώ ταυτόχρονα τους βοηθάει στο να αποκτήσουν περισσότερη αυτοπεποίθηση.
4. Ποιες δεξιότητες θεωρείτε πιο κρίσιμες για έναν κοινωνικό λειτουργό που εργάζεται σε μονάδες ψυχικής υγείας ή σε κοινοτικές υπηρεσίες, και πώς μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω;
Ένας κοινωνικός λειτουργός που δραστηριοποιείται σε μονάδες ψυχικής υγείας ή κοινοτικές
υπηρεσίες χρειάζεται να διαθέτει μια σειρά από σημαντικές δεξιότητες που ανταποκρίνονται στις πολυδιάστατες ανάγκες τόσο των ατόμων όσο και της κοινότητας. Αρχικά, η ενσυναίσθηση αποτελεί ένα βασικό στοιχείο, καθώς δίνει τη δυνατότητα στον επαγγελματία να κατανοήσει βαθύτερα τις εμπειρίες των ατόμων που υποστηρίζει. Αντίστοιχα, η υγιής επικοινωνία συμβάλλει στη δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος που στοχεύει σε μια ανοιχτή και ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων.
Επιπλέον, δεξιότητες όπως η επίλυση προβλημάτων και η λήψη αποφάσεων αποτελούν ιδιαίτερα σημαντικά εργαλεία στην φαρέτρα ενός κοινωνικού λειτουργού για τη διαχείριση κρίσεων και τη διαμόρφωση εξατομικευμένων πλάνων παρέμβασης. Οι εν λόγω ικανότητες μπορούν να καλλιεργηθούν μέσω εξειδικευμένων εκπαιδευτικών σεμιναρίων και εκπαιδεύσεων που παρέχουν πρακτικές γνώσεις, καθώς και μέσω της συμμετοχής σε εθελοντικά προγράμματα. Ο εθελοντισμός μπορεί να παρέχει ένα προστατευμένο περιβάλλον, όπου οι κοινωνικοί λειτουργοί μπορούν να δοκιμάσουν νέες προσεγγίσεις, ενισχύοντας παράλληλα την επαγγελματική τους αυτοπεποίθηση.